Wspólnota wypłaca członkom zarządu wynagrodzenie, które stanowi dla nich przychód „z innych źródeł”. Czy od wypłacanego wynagrodzenia ciążą jakiekolwiek obowiązki płatnika?
Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, zawartą w art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm., dalej: ustawa o PIT), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych z podatku oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku.
Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 ustawy o PIT).
Przychodu z innych źródeł
Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 ustawy o PIT (art. 20 ust. 1 ustawy o PIT).
Użyte w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Zaliczka na podatek
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1997 r. Nr 137 poz. 926 ze zm.) zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (tj. PIT-11) i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania (art. 42a ust. 1 in principio ustawy o PIT).
Zgodnie z art. 42g ust. 1 ustawy o PIT, m.in. podmioty, o których mowa w art. 42a ustawy o PIT, przesyłają informacje, o których mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT (tj. PIT-11):
- urzędowi skarbowemu – w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym;
- podatnikowi – w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Istota sprawy
Istota problemu w analizowanej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy od wynagrodzenia wypłacanego członkom zarządu wspólnoty mieszkaniowej ciążą na tej wspólnocie jakiekolwiek obowiązki płatnika?
W tym miejscu zauważyć należy, że kwestie dotyczące wyboru i wynagradzania członków zarządu zostały określone w ustawie z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2021 r. poz. 1048 ze zm., dalej: uwl).
Jeżeli liczba lokali wyodrębnionych i lokali niewyodrębnionych jest większa niż trzy, właściciele lokali są obowiązani podjąć uchwałę o wyborze jednoosobowego lub kilkuosobowego zarządu. Członkiem zarządu może być wyłącznie osoba fizyczna (art. 20 ust. 1 uwl).
Czynności zarządu dzieli się na czynności zwykłego zarządu oraz przekraczające zakres zwykłego zarządu (zob. art. 22 ustawy o własności lokali). W myśl art. 22 ust. 3 pkt 1 uwl, czynnościami przekraczającymi zakres zwykłego zarządu są w szczególności ustalenie wynagrodzenia zarządu lub zarządcy nieruchomości wspólnej.
Do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej (art. 22 ust. 2 uwl).
Ponadto należy wskazać, że na podstawie art. 28 uwl właściciel lokalu pełniący obowiązki członka zarządu może żądać od wspólnoty wynagrodzenia odpowiadającego uzasadnionemu nakładowi pracy. Zatem do ustalenia wynagrodzenia członków zarządu będących członkami wspólnoty mieszkaniowej konieczna jest uchwała wspólnoty mieszkaniowej. Uzyskiwane z tego tytułu wynagrodzenie przez członka zarządu stanowi przychód podatkowy.
Niezależnie od sposobu powołania
Podstawą pełnienia obowiązków przez członków wspólnoty organizacji jest ich wybór. Jednak w rozpatrywanej sprawie przychody otrzymywane przez członków zarządu wspólnoty nie są przychodami, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, tj. przychodami członków zarządu osób prawnych, gdyż wspólnota mieszkaniowa jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawi o PIT, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7 ustawy o PIT). Źródłami przychodów jest działalność wykonywana osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT).
Należy zatem stwierdzić, że wynagrodzenia dla członków zarządu z tytułu wykonywania obowiązków stanowią dla nich przychody „z innych źródeł”, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Wspólnota nie jest zobowiązana do poboru zaliczek na podatek PIT na rzecz członka wspólnoty mieszkaniowej. Przy czym ma obowiązek sporządzić informację PIT-11 o wysokości przychodów zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT. Informacja PIT-11 powinna być złożona, stosownie do art. 42g ustawy o PIT, urzędowi skarbowemu w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym. Natomiast podatnikowi informację PIT-11 należy przekazać w terminie do końca lutego roku podatkowego następującego po roku podatkowym.
Podatnicy (członkowie zarządu wspólnoty mieszkaniowej) otrzymujący wynagrodzenie muszą samodzielnie rozliczyć otrzymane wynagrodzenie w zeznaniu rocznym i zapłacić podatek PIT.
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy