Zakup towarów i usług jest działaniem niełatwym i wiąże się z poważną odpowiedzialnością. Decydują bowiem – tak naprawdę – nieliczni, a konsekwencje ponoszą wszyscy członkowie wspólnoty mieszkaniowej. Należy traktować sprawy wydatków zbiorowych w taki sposób, w jaki podchodzimy do wydatków własnych, oczywiście jedynie w pozytywnym tego słowa znaczeniu.
Podjęcie decyzji o nabyciu konkretnego towaru lub usługi jest często związane z poważnymi rozterkami i dylematami, zwłaszcza jeśli działamy w warunkach znacznej podaży i dużej ilości ofert. Jeśli okaże się, że popełniliśmy błąd, odczuwamy zazwyczaj duży dyskomfort i rozczarowanie. Ale kolektywne wydawanie środków mniej boli – relatywnie mniej bolesne są też konsekwencje złych, czy też nawet nie dość dobrych wyborów. To dość typowe z psychologicznego punktu widzenia. Porażki są łatwiejsze do zaakceptowania w grupie niż indywidualnie. Niemniej jednak warto zadbać o szczególną staranność i racjonalną ocenę dostępnej alternatywy w zakresie rynkowych ofert na zakupy dóbr i usług dla wspólnoty.
Wynagrodzenie za wykonane usługi
Jest kilka sposobów rozliczania wynagrodzenia za wykonane usługi. Wycenie może podlegać całość usługi – jeśli jest ona możliwa do precyzyjnego zdefiniowania i wyspecyfikowania. Wycenie mogą podlegać poszczególne części usługi według konkretnego miernika i algorytmu. Dzieje się tak, jeśli całość usługi jest trudna do zdefiniowania i wyspecyfikowania i istnieje prawdopodobieństwo, że konieczne będzie zwiększenie lub zmniejszenie zakresu prac. A taka konieczność ujawni się nie wcześniej, niż w trakcie postępu robót. Wycenie może podlegać również wynagrodzenie według czasu pracy i stawki godzinowej poszczególnych pracowników, według specyfiki wykonywanych przez tych pracowników czynności.
Wycenie może też podlegać stawka ryczałtowa odniesiona do charakterystycznego parametru obszaru, gdzie będzie świadczona usługa – np. stawka za 1 m² odniesiona do łącznej powierzchni użytkowej lokali we wspólnocie mieszkaniowej.
Przydatność i celowość poszczególnych metod wyceny wartości usług uzależniona jest głównie od natury usługi, jaka ma być wykonana. Przykładowo, w usługach ochrony i dozoru istotna jest stawka roboczogodziny pracownika, ze względu na fakt, że istotą usługi jest obecność pracownika ochrony i jego gotowość do interwencji, a nie koszty wykonywanych poszczególnych czynności, których ilość, nawiasem mówiąc, jest trudna do przewidzenia.
W usługach realizacji remontów i przebudowy istotna jest wartość robót doprowadzenia obiektu do określonego stanu pożądanego przez nabywcę usługi, z uwzględnieniem typu i jakości wbudowanych materiałów i urządzeń oraz zastosowanej technologii wykonania robót. Przy takiej usłudze bardzo wrażliwym obszarem, wymagającym szczególnej weryfikacji przez zamawiającego, jest odbiór robót zanikowych. Są to takie roboty, co do których kontrola ich wykonania jest możliwa jedynie na pewnym etapie częściowego zaawansowania prac, bo przedmiot kontroli będzie fizycznie niedostępny. Należy pamiętać o konieczności potwierdzania wykonania robót dodatkowych, które ujawnić się mogą na pewnych etapach realizacji głównego zamierzenia.
Tu zamawiający musi wykazać dużą czujność, bowiem doświadczenie uczy, że te obszary kusić mogą wykonawcę do pewnych manipulacji. Najczęściej możemy się spotkać z niewykonywaniem części robót zanikowych, skalkulowanych i uwzględnionych w cenie usługi oraz wykazywania i rozliczania robót dodatkowych, które nie były w rzeczywistości konieczne i jako takie nie zostały wykonane. Niestety – niektórzy wykonawcy takim pokusom ulegają, zwłaszcza wobec zamawiających, którzy nie dość skrupulatnie i nie dość profesjonalnie kontrolują przebieg prac. Wiąże się z tymi zagadnieniami kwestia ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, co wprawdzie nie zawsze jest wymagalne z prawnego punktu widzenia, a zawsze generuje dodatkowy koszt zamierzenia po stronie zamawiającego.
Autor: Piotr Marek Ochman
Całość tekstu w numerze 10/2015 Wspólnoty Mieszkaniowej.