Pytanie. Czy wspólnota mieszkaniowa powinna odprowadzić zaliczkowy podatek CIT do urzędu skarbowego w przypadku, gdy zwróci właścicielowi nadpłatę za rozliczenie mediów za 2020 r. na jego rachunek bankowy?
Odpowiedź. Wspólnota mieszkaniowa nie musi odprowadzić zaliczkowego podatku CIT w przypadku, gdy zwróci właścicielowi na jego rachunek bankowy nadpłatę za rozliczenie mediów za 2020 r.
Uzasadnienie. Istota problemu sprowadza się do ustalenia, czy w przypadku zwrotu części zaliczki (nadpłaty) właścicielowi wspólnota korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ kwota ta była nienależna?
W art. 12 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1992 r. Nr 21 poz. 86, dalej: ustawa o CIT) ustawodawca zamieścił otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy. Wszystkie środki pieniężne, jakie wpływają na konto wspólnoty mieszkaniowej, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią przychód. Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez wspólnotę mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej, uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
W analizowanej sprawie nadwyżka powstała po dokonaniu rozliczenia nie stanowi dochodu wspólnoty, ponieważ wspólnota ma obowiązek rozliczyć zaliczki i albo wezwać właściciela lokalu do dopłaty, albo jest zobowiązana dokonać zwrotu nadpłaty właścicielom. Ponadto zaliczki wpłacone wspólnocie traktowane są do momentu ich rozliczenia jako własność właścicieli lokali i ich zwrot jest czynnością fizyczną. Zwrot części zaliczki nie zwalnia ze zobowiązania ani nie stanowi dochodu. Zwrot nadpłaconych zaliczek właścicielowi jest korektą uzyskanych uprzednio przychodów. Kwota stanowiąca nadwyżkę zaliczek wniesionych przez właściciela lokalu na utrzymanie nieruchomości wspólnej i koszty mediów pozostała z dokonanego rozliczenia, a przeznaczona jemu do zwrotu, nie stanowi przychodu podatkowego, a zatem nie generuje dochodu w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o CIT ‒ nie może więc odnosić się do niej zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. Takie stanowisko reprezentują niektóre organy podatkowe (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 października 2018 r., 0114-KDIP2-3.4010.246.2018.1.MC).
Niestety nie jest to stanowisko jednolite i można spotkać pogląd, że nadpłata stanowiąca nadwyżkę zaliczek wnoszonych przez właścicieli lokali na pokrycie kosztów zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej i kosztów mediów nad rzeczywistymi wydatkami wspólnoty mieszkaniowej – zwracana (pośrednio lub bezpośrednio) właścicielom lokali po zakończeniu roku obrotowego, nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, gdyż zwrot w sposób pośredni lub bezpośredni nadpłat powstałych z rozliczenia rocznego wpłacanych przez właścicieli lokali zaliczek – uprzednio zaliczonych do przychodów wspólnoty z gospodarki zasobami mieszkaniowymi (art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT) – powinien skutkować zmniejszeniem tych przychodów (interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lipca 2014 r., IPPB3/423-452/14-2/EŻ).
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy