Przychody uzyskane ze sprzedaży powierzchni strychowej zaadoptowanej na cele mieszkalne w ramach umowy barteru stanowią przychody dotyczące gospodarki zasobami mieszkaniowymi i są źródłem dochodu.
Wspólnota mieszkaniowa ma zamiar zawrzeć z osobą fizyczną umowę barteru, na mocy której przekaże jej powierzchnię strychową, będącą częścią wspólną nieruchomości. Osoba ta ma zaadaptować powierzchnię na cele mieszkalne. Po wykonaniu adaptacji wspólnota przeniesie własność nowo powstałych lokali na rzecz wspomnianej osoby fizycznej.
Osoba fizyczna w ramach umowy barteru zobowiąże się do wykonania na rzecz wspólnoty remontu kapitalnego dachu.
Wartość towarów i usług, które będą podlegać wymianie barterowej, wynosić będzie: 60 tys. zł za wartość powierzchni strychowej, która zostanie przekazana przez wspólnotę osobie fizycznej, oraz 80 tys. zł za roboty budowlane związanych z remontem dachu. Wykonawca remontu dachu, będący stroną umowy barteru, nie będzie żądał od wspólnoty różnicy wartości towaru i robót. Jakie skutki podatkowe rodzi tego typu rozwiązanie?
Barter
W praktyce obrotu gospodarczego zdarza się, że umowy zawierane między stronami transakcji przewidują, że zapłata za towar czy usługę następuje nie w formie pieniężnej, lecz w formie innego towaru i usługi (ewentualnie innych towarów i usług). Umowy takie, nazywane umowami barterowymi, stanowią rodzaj bezpośredniej wymiany towarów i usług (towarów na towary, usług na usługi, usług na towary lub towarów na usługi). Barter uważany jest za jeden z rodzajów umowy zamiany, lecz barter jest pojęciem szerszym niż zamiana. Charakterystyczną cechą umowy barterowej jest istnienie wyłącznie dwóch stron transakcji. Obie strony występują zarówno w roli sprzedającego, jak i kupującego, obie strony są też względem siebie jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem. Każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej wartości, oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Umowa barterowa jest umową nienazwaną, która swoim charakterem jest zbliżona do umowy zamiany, a zatem w przypadku zawarcia umowy barterowej w praktyce stosuje się do niej przepisy dotyczące umowy zamiany. Skoro strony umowy barterowej przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy (świadczą wzajemnie usługi) w przedmiotowej sprawie – zbycie towaru lub świadczenie usługi przez wspólnotę w zamian za własność rzeczy – występując jednocześnie w charakterze dostawcy, jak i nabywcy, to pojawia się konieczność rozpoznania, przez strony takiej umowy, odpowiednio przychodu, jak i związanego z nim kosztu.
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy
Całość tekstu w numerze 01/2020 „Wspólnoty Mieszkaniowej”