Pytanie: W naszej wspólnocie toczy się obecnie proces licytacji komorniczej mieszkania jednego z właścicieli. Obecnie właściciel nie przebywa w lokalu, ale jego wyposażenie ciągle tam jest. Co zrobić, by w chwili nabycia lokalu nowy właściciel mógł wymeldować z niego dłużnika?
Odpowiedź:
Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności.
Uzasadnienie:
Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę. Od tej chwili więc osoba, która zaoferowała najwyższą cenę na licytacji staje się właścicielem mieszkania, zaś dłużnik osobą, która zajmuje lokal bez tytułu prawnego.
Zgodnie z art. 999 § 1 kodeksu postępowania cywilnego „[…] Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności […]”. Rzeczy dłużnika powinny zostać zatem wyniesione z lokalu przy okazji egzekucji z nieruchomości.
Obowiązuje regulacja, zgodnie z którą prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności stanowi tytuł wykonawczy wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności, co koresponduje z treścią art. 776 kc. W przypadku zatem prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności mamy do czynienia z wyjątkową sytuacją, gdy tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny niezaopatrzony w klauzulę wykonalności.
Nabywca licytacyjny, co do którego postanowienie o przysądzeniu własności nieruchomości staje się prawomocne, jeżeli nie może uzyskać dostępu do lokalu, winien zwrócić się do komornika z wnioskiem bądź o wydanie nieruchomości bądź o opróżnienie i wydanie nieruchomości, tzw. eksmisję. Czynności w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomości określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 grudnia 2011 r.(DzU z 5 stycznia 2012 r.) z którego wynika, iż „jeżeli z tytułu wykonawczego nakazującego opróżnienie lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, po upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi do dobrowolnego wykonania obowiązku komornik ustala, czy dłużnikowi przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, oraz ustala sytuację rodzinną dłużnika.§ 2 tego rozporządzenia stanowi, iż jeżeli dłużnikowi nie przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, komornik niezwłocznie występuje do gminy właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu z wnioskiem o wskazanie tymczasowego pomieszczenia.
To samo dotyczy wymeldowania. Wymeldowanie może mieć miejsce zarówno z urzędu, jak i na wniosek strony, czyli zwykle osoby, która chce się niechcianego lokatora pozbyć, a która jest właścicielem nieruchomości.