Produkcja energii z odpadów, odzysk ciepła ze spalin, odzysk energii z zastosowaniem pompy ciepła, fotowoltaika – to tylko niektóre przedsięwzięcia realizowane przez Krakowski Holding Komunalny SA. Wszystkie mają wspólny mianownik – jest nim proekologiczny i proklimatyczny charakter.
– Realizowane i projektowane przedsięwzięcia w przeważającej większości są związane z eksploatowaną przez nas Ekospalarnią. Zakład daje nam mnóstwo możliwości, które staramy się w pełni wykorzystywać – już 56 % energii elektrycznej produkowanej z odpadów jest uznawana za energię zieloną. Dążymy do tego, aby produkować więcej energii z odnawialnych źródeł – stąd inwestycje, które są przez nas realizowane – mówi Bogusław Kośmider, prezes Zarządu KHK SA. – W ubiegłym roku oddaliśmy do użytku instalację odzysku ciepła ze spalin, która pozwala na zwiększenie produkcji ciepła o prawie 300 tys. GJ. Ciepło odprowadzamy do sieci ciepłowniczej miasta Krakowa zarządzanej przez MPEC SA – mieszkańcy mają ciepłe kaloryfery i gorącą wodę w kranie. Za tę inwestycję zostaliśmy nagrodzeni tytułem #ekoLIDERA 2024 przyznawanym przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przed nami włączenie do instalacji zakładu absorpcyjnej pompy ciepła. Przewidujemy inwestycje w energetykę cieplną, np. lokalne pompy ciepła a także inwestycje w rozszerzenie transportu ciepła przez Wisłę, co da efekty ekonomiczne ale i w zakresie bezpieczeństwa cieplnego Krakowa – dodaje prezes Kośmider.
Stale rozwijany jest także projekt produkcji energii ze słońca – rozbudowujemy fotowoltaikę, która jest zamontowana na dachach i elewacji Ekospalarni – już teraz produkujemy z naszych instalacji 307 MWh energii elektrycznej rocznie, a mamy w planach dalszy rozwój w tym zakresie. W Ekospalarni zamontowano trzy rodzaje fotowoltaiki: na dachach – tradycyjną oraz na elewacji – nowatorską, elastyczną, niewymagającą ciężkich konstrukcji. Najnowsza zastosowana technologia to moduły monokrystaliczne, które charakteryzują się wysoką sprawnością, niskimi współczynnikami temperaturowymi i wysoką efektywnością przy niskich natężeniach promieniowania słonecznego. Takich modułów zamontowano na elewacji Ekospalarni aż 717. Prąd produkowany przez wszystkie instalacje fotowoltaiczne wykorzystywany jest na potrzeby własne zakładu. Dzięki temu więcej energii wyprowadzane jest do sieci. Specjaliści w KHK SA ciągle szukają nowych rozwiązań technologicznych wykorzystując w tym celu szerokie kontakty zagraniczne oraz współpracę ze środowiskiem naukowym.
Najważniejszą i największą instalacją eksploatowaną przez KHK SA jest Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów, który może przekształcić rocznie maksymalnie 245 tys. ton odpadów w prąd i ciepło. W 2023 roku z odpadów nienadających się do recyklingu wyprodukowano ponad 1 mln GJ ciepła, które płynie w kaloryferach i kranach mieszkańców Krakowa oraz ponad 68 tys. MWh energii elektrycznej odprowadzonej do sieci dystrybutora. Warto zaznaczyć, że procesy te są w pełni bezpieczne dla ludzi i środowiska. – Jako prezesowi spółki odpowiedzialnej za eksploatację Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów kwestie ochrony środowiska szczególnie leżą mi na sercu. Instalacja została wybudowana zgodnie z BAT czyli Best Available Techniques – najlepszymi dostępnymi technikami. Zakład jest też unowocześniany tak, aby pozostać ciągle jednym z najnowocześniejszych w Polsce i Europie. Produkujemy zieloną energię przestrzegając bardzo restrykcyjnych przepisów środowiskowych – można powiedzieć że to, co wydostaje się z komina Ekospalarni Kraków jest czystsze niż otaczające nas powietrze. Stale współpracujemy ze środowiskami naukowymi, prowadzimy wspólne badania naukowe i prace badawczo-rozwojowe z zakresu naszej działalności – tłumaczy prezes Bogusław Kośmider. Jak dodaje, Ekospalarnia Kraków funkcjonująca już 8 lat jest wzorem do naśladowania dla wielu przedsiębiorstw i samorządów. – Kiedyś my, przymierzając się do budowy spalarni odpadów w Krakowie potrzebowaliśmy pomocy, szkoleń, zwiedzaliśmy tego typu zakłady za granicą, np. w Wiedniu. Teraz sami zapraszamy do siebie. Aktualnie w naszym zakładzie szkoli się 60 pracowników MPO w m.st. Warszawie sp. z o.o., inwestora rozbudowy i modernizacji stołecznej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Warto dodać, że generalnym wykonawcą inwestycji zarówno warszawskiej jak i krakowskiej jest koreańska firma POSCO Eco & Challenge Co., Ltd. – dodaje B. Kośmider.
Co ważne, Ekospalarnia jest stale otwarta dla mieszkańców Krakowa. Ścieżka edukacyjna cieszy się ogromnym zainteresowaniem zarówno dorosłych jak i dzieci – odwiedza ją ok. 7 tysięcy osób rocznie. – Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem z samorządowcami z innych gmin i miast mierzącymi się z ambitnym zadaniem wybudowania spalarni u siebie. Współpracujemy także z organizacjami pozarządowymi i krakowskimi uczelniami, których studenci są u nas częstymi gośćmi. Ekospalarnia Kraków stała się obok zabytków starego miasta jednym z symboli Krakowa, które warto i wypada odwiedzić będąc w naszym mieście. To cieszy i przynosi nam wiele satysfakcji. Wspieramy wiele inicjatyw lokalnych w mieście, a szczególnie w naszej dzielnicy, Nowej Hucie. Można nas także spotkać podczas licznych wydarzeń plenerowych, takich jak np. dożynki nowohuckie czy Wielka Lekcja Ekologii – mówi B. Kośmider.
Najnowszą inwestycją w Ekospalarni jest właśnie oddawana do użytku absorpcyjna pompa ciepła. Zainstalowane urządzenie o mocy 1.2 MW pozwoli zwiększyć efektywność energetyczną zakładu oraz zmniejszyć emisję CO₂ do atmosfery. – Energia, która dotąd uznawana była za odpadową bądź nieużyteczną, dzięki temu urządzeniu zostanie zamieniona w użyteczną i będzie przesłana do sieci ciepłowniczej oraz elektroenergetycznej Krakowa – mówi Bogusław Kośmider. I dodaje, że rocznie to około 24 tysiące dodatkowych GJ energii cieplnej, oraz 940 tys. MWh energii elektrycznej. -Nie są to już tak spektakularne liczby, jak w przypadku oddanej do użytku w czerwcu ubiegłego roku instalacji odzysku ciepła ze spalin, ale istotne bo kolejny raz zwiększamy ilość energii wytwarzanej w zakładzie bez konieczności spalania dodatkowej porcji odpadów. Przemysłowa absorpcyjna pompa ciepła w odróżnieniu od „klasycznej” sprężarkowej pompy do działania nie potrzebuje energii mechanicznej lecz energii termicznej.
fot. Jan Graczyński