Nie wszyscy zdają sobie sprawę z zagrożenia, jakie niesie składowanie materiałów palnych na drogach ewakuacyjnych. W 2013 r. strażacy skontrolowali 4976 budynków mieszkalnych wielorodzinnych i stwierdzili aż 760 uchybień dotyczących stanu dróg ewakuacyjnych – drożności, składowania materiałów palnych oraz znaków bezpieczeństwa.
Budynki mieszkalne wielorodzinne charakteryzują się stosunkowo niskim poziomem zagrożenia ludzi. Zgodnie z § 209 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 ze zm.) budynki mieszkalne oraz części budynków stanowiące odrębne strefy pożarowe (mieszkalne) określane są jako ZL IV. Ustawodawca dokonał szczegółowego rozróżnienia na kategorie zagrożenia ludzi z uwagi na różnorodność wymagań, sposobów użytkowania, przeznaczenia czy wykorzystania.
Odpowiada użytkownik lokalu
Konieczność zachowania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pożarowego w lokalu mieszkalnym spoczywa na użytkowniku tego lokalu. Co do zasady, organy Państwowej Straży Pożarnej, zgodnie z art. 23 ust. 11 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, osoba upoważniona do przeprowadzania czynności kontrolno- rozpoznawczych (kontrolujący) ma prawo wstępu do wszystkich obiektów i pomieszczeń, chyba że stanowią one część mieszkalną. Zgodnie z przytoczonymi przepisami, przedmiotem kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej w obiekcie mieszkalnym są przede wszystkim wszystkie części wspólne, za które odpowiada wspólnota jako całość. Zgodnie z publikowanym rokrocznie Biuletynem Informacyjnym Państwowej Straży Pożarnej w 2013 roku strażacy skontrolowali 4976 budynków mieszkalnych wielorodzinnych, w których stwierdzili 4985 nieprawidłowości. Aż 760 uchybień dotyczyło stanu dróg ewakuacyjnych (drożności, składowania materiałów palnych oraz znaków bezpieczeństwa). Przy czym w tym samym roku odnotowano 375 ofiar śmiertelnych w pożarach tego typu obiektów. Właściciele lokali mieszkalnych bardzo często wykorzystują przestrzenie klatek schodowych na własne potrzeby „magazynowe”. Wystawiane są szafki, stoliki, krzesła, wózki, palne wykładziny podłogowe itp. Ponadto, najczęściej w obiektach mieszkalnych budowanych w czasach „wielkiej płyty” lokatorzy dokonali swoistych wydzieleń korytarzy, klatek schodowych od reszty budynku za pomocą krat czy płyt wiórowych. Jedno i drugie postępowanie niesie za sobą duże zagrożenie w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, wymagającego podjęcia natychmiastowej ewakuacji z zagrożonego obszaru. (…)
Trudne egzekwowanie
Jak wygląda proces egzekwowania niepożądanych zachowań od poszczególnych członków wspólnoty? Bardzo często zdarza się, że wspólnota mieszkaniowa nie posiada możliwości wyegzekwowania od mieszkańców, którzy anektują przestrzeń wspólną, usunięcia przeszkód na ciągach komunikacyjnych w budynku. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest pogląd, że dana wspólnota mieszkaniowa jest stroną właściwą zobowiązaną do realizacji obowiązku zapewnienia możliwości natychmiastowego otwarcia od wewnątrz drzwi w kratach lub przegrodach ewakuacyjnych bez potrzeby użycia klucza czy usunięcia materiałów palnych z dróg komunikacji ogólnej służących ewakuacji, gdyż dotyczy on części wspólnych budynku (dróg ewakuacyjnych). Tak więc wskazanie każdego właściciela lokalu jako strony postępowania byłoby niezasadne i mogłoby doprowadzić do niewykonalności decyzji (patrz wyrok NSA z 2013 r., sygn. akt II OSK 2042/11). Zakaz gromadzenia w obrębie dróg ewakuacyjnych materiałów palnych, np. materiałów drewnianych, drewnopochodnych, mebli itp., został wprowadzony przez przepisy przeciwpożarowe wiele lat temu i stanowi jeden z podstawowych elementów przygotowania budynku do prowadzenia działań ratowniczo- gaśniczych, w tym umożliwiających sprawną ewakuację. (…)
Autor: KPT. MGR INŻ. Wojciech Wiśniewski, Komenda Wojewódzka PSP w Warszawie
Całość tekstu w numerze 7-8/ 2015 Wspólnoty Mieszkaniowej.