Narzekamy na wysokie opłaty za wodę i ścieki, z niepokojem oczekujemy kolejnych podwyżek. Warto aby wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie pilnowały, co wodociągi wliczają w koszty, by uzasadnić podwyżki. Przedstawiony poniżej przykład pokazuje, że interwencje mogą być skuteczne.
Taka sytuacja miała miejsce w Myślenicach i funkcjonującym tam Miejskim Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. To właśnie na wniosek mieszkańców prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – Delegatura UOKiK w Krakowie, wszczął postępowanie antymonopolowe. Urząd podejrzewał miejskie wodociągi o nadużywanie pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Zdaniem prezesa UOKiK, naruszenie polegało na narzucaniu odbiorcom nieuczciwych cen i stawek opłat taryfowych za usługę zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków wprowadzonych na podstawie art. 24 ust. 8 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków na okres od 26 kwietnia 2014 r. do 25 kwietnia 2015 r.
Nieuczciwość w kształtowaniu cen wynikała z faktu, że wodociągi dla ustalania niezbędnych przychodów koniecznych do obliczania taryfowych cen i stawek opłat, uwzględniły ponoszone kosztów reprezentacji i reklamy spółki. Tymczasem koszty te nie stanowią podstawy do ustalania niezbędnych przychodów, uwzględnianych przy kształtowaniu cen, zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu oraz § 6 rozporządzenia ministra budownictwa z 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.
Pozycja dominująca
Aby działania przedsiębiorcy zakwalifikować jako jedną z praktyk ograniczających konkurencję, należy dowieść, że posiada on pozycję dominującą na rynku właściwym. Domniemywa się, że przedsiębiorca posiada pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40 proc. W opisywanej sprawie MZWiK działała w warunkach monopolu naturalnego, gdyż jest dysponentem jedynej występującej na tym obszarze sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Odbiorcy wody i dostawcy ścieków z terenu miejsko-wiejskiej gminy Myślenice, poza usługami zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków świadczonymi przez Spółkę, nie posiadali alternatywnego źródła zaopatrzenia. Wynika to z uwarunkowań zarówno o charakterze prawnym, jak i technologicznym oraz organizacyjnym. Świadczenie usług wodociągowych i kanalizacyjnych wymaga dysponowania odpowiednią infrastrukturą techniczną, co stwarza istotną barierę kosztową dla podjęcia działalności w tej dziedzinie.
Aby nowe źródło zaopatrzenia w wodę mogło być uznane za alternatywne w stosunku do już posiadanych, musi spełniać wymóg natychmiastowej dostępności bez ponoszenia nakładów inwestycyjnych. Uprawdopodobnienie stosowania przez przedsiębiorcę posiadającego pozycję dominującą nieuczciwych praktyk na rynku, wymaga wykazania kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek: narzucania cen oraz ich nieuczciwego charakteru.
Autor: Dorota Bąbiak-Kowalska
Całość tekstu w numerze 10/2015 Wspólnoty Mieszkaniowej.